بررسی ارتباط سرطان سینه با هورمون استروژن
در ادامه این مطلب سایت دکتر فاطمه کرمی متخصص رادیولوژی و بیوپسی سینه اصفهان ارتباط سرطان سینه با هورمون استروژن را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
آشنایی با استروژن و پروژسترون
استروژن و پروژسترون که هورمون های جنسی زنانه هستند، بر روی رشد استخوان ها و عضلات تاثیر می‌گذارند. هورمون در واقع پیام شیمیایی است که توسط غدد درون ریز تولید شده و در جریان خون آزاد می شود. هورمون ها به تنظیم بسیاری از فرآیند های بدن مانند اشتها و رشد کمک می کنند؛ اما هورمون های جنسی نقش مهمی در تولید مثل دارند. محل تولید هورمون های جنسی در غده آدرنال و غده های جنسی که شامل تخمدان ها در زنان و بیضه ها در مردان است، هستند.
تعریف سرطان هورمون مثبت
در حدود ۸۰% از سرطان های سینه از نوع ER مثبت هستند. این به این معناست که سلول های سرطانی در پاسخ به هورمون استروژن رشد می کنند اگر سلول های سرطان سینه دارای تعداد قابل توجهی از گیرنده های استروژن و یا پروژسترون باشد این نوع سرطان از نوع هورمون مثبت در نظر گرفته می شود.
تومور های استروژن/پروژسترون مثبت عموما به هورمون درمانی پاسخ مثبت می دهند که این درمان پس از جراحی، پرتو درمانی سرطان سینه و یا شیمی درمانی سرطان سینه انجام می شود. این نوع درمان به جلوگیری از بازگشت سرطان به وسیله مسدود کردن گیرنده های استروژن کمک می کند.
تداخلات داریی با عملکرد استروژن در تحریک رشد سلول های سرطانی پستان
تعدیل کننده های گیرنده استروژن انتخابی (SERM):
به گیرنده های استروژن متصل می شود و مانع از اتصال استروژن به این گیرنده ها می شود. نمونه هایی از SERMهای مورد تأیید FDA برای درمان سرطان پستان، تاموکسیفن (Nolvadex) و تورمیفن (Fareston) است. از تاموکسیفن بیش از ۳۰ سال برای درمان سرطان پستان گیرنده مثبت هورمون استفاده می شود.
SERM ها می توانند در برخی از بافت ها به عنوان آنتاگونیست استروژن و در بافت های دیگر به عنوان آگونیست استروژن رفتار کنند. به عنوان مثال، تاموکسیفن جلوی اثرات استروژن در بافت پستان را می گیرد اما مانند استروژن در رحم و استخوان عمل می کند.
سایر دارو های ضد استروژن:
فولوسترانت (Faslodex) به طریقی متفاوت برای جلوگیری از اثرات استروژن عمل می کنند. مانند SERM ها فولوسترانت به گیرنده استروژن متصل می شود و به عنوان یک آنتاگونیست استروژن عمل می کند.
درمان جایگزینی هورمونی از عوامل خطر ساز سرطان سینه :
این درمان عبارت است از مصرف استروژن به تنهایی یا استروژن همراه با پروژسترون به صورت قرص، تزریق یا اشکال دیگر (مثل چسب های پوستی). هورمون ها ترکیبات شیمیایی هستند که بر فعالیت سلول ها یا اندام های خاص اثر می گذارند. استروژن و پروژسترون نیز نقش مهمی در زندگی بانوان دارند، بدین صورت که باعث تنظیم عادت ماهانه و نیز اثر بر رشد بافت پستان می شوند. این هورمون ها توسط تخمدان ها تولید می شوند، اما ممکن است در آزمایشگاه یا از سایر حیوانات و گیاهان نیز به دست آیند.
هنگامی که یک زن سال های باروری خود را پشت سر می گذارد و به مرز یائسگی نزدیک می شود، میزان ترشح این هورمون ها در بدن وی کاهش می یابد. کاهش استروژن می تواند باعث علائم نا خوشایند یائسگی مانند گر گرفتگی و خشکی دستگاه تناسلی خارجی شود و همچنین کاهش سطح این هورمون با وقوع بیشتری از پوکی استخوان همراه است.
درمان جایگزین هورمونی معمولاً به منظور رفع علائم مذکور و کاهش خطر پوکی استخوان تجویز می شود. این درمان همچنین در مواردی که یائسگی زودرس- به علل طبیعی یا درمان های طبی یا جراحی- در خانمی ایجاد شود، استفاده می شود. جایگزینی هورمون با افزایش خطری متوسط برای سرطان پستان همراه می باشد، بنابراین در زنانی که مبتلا به سرطان پستان هستند، نباید از ترکیبات دارویی مذکور استفاده شود.
در صورتی که خانمی از علائم یائسگی رنج می برد و می خواهد از دارو های گیاهی جهت برطرف شدن علائمی چون اختلالات خلقی، خشکی واژن، تعریق شبانه یا سایر علائم استفاده کند، بهتر است ابتدا با یک پزشک متخصص زنان مشورت کند. بسیاری از این ترکیبات گیاهی حاوی استروژن های طبیعی هستند، اما با این همه- چون به هرحال استروژن هستند- می توانند خطر سرطان پستان و عود آن را افزایش دهند. به هر حال برای مصرف تمام دارو ها باید فایده ها و اشکالات آن ها با هم مقایسه شود. در بانوانی که در معرض خطر بالایی نیستند، مصرف این دارو ها منعی ندارد ولی افراد با خطر بالا بهتر است با پزشک خود مشورت کرده و سپس برای مصرف تصمیم بگیرند.
درمان انسداد هورمونی در سرطان سینه
هورمون ها پروتئین هایی هستند که به عنوان پیام رسان های شیمیایی در بدن عمل می کنند. آن ها بر عملکرد سلول ها و بافت ها در مکان های مختلف بدن تأثیر می گذارند و اغلب از طریق جریان خون به اهداف خود می رسند. هورمون های استروژن و پروژسترون توسط تخمدان ها و برخی از بافت های دیگر از جمله چربی و پوست تولید می شود. استروژن باعث رشد و نگهداری خصوصیات جنسی زن و رشد استخوان های دراز می شود و پروژسترون در چرخه قاعدگی و بارداری نقش دارد.
استروژن و پروژسترون همچنین باعث رشد برخی سرطان های پستان می شوند که به آن ها سرطان های پستان حساس به هورمون (یا وابسته به هورمون) گفته می شود. سلول های سرطانی پستان حساس به هورمون حاوی پروتئین هایی به نام گیرنده های هورمونی هستند که با اتصال هورمون ها به آن ها فعال می شوند. گیرنده های فعال شده باعث تغییر در بیان ژن های خاص می شوند که می توانند رشد سلول را تحریک کنند.
تماس با دکتر فاطمه کرمی متخصص رادیولوژی اصفهان
پزشکان از انسداد هورمونی برای جلوگیری از بازگشت سرطان های پستان حساس به هورمون بعد از درمان استفاده می کنند. هورمون درمانی ممکن است برای درمان سرطان های مثبت گیرنده استروژن (ER) و گیرنده پروژسترون (PR) استفاده شود. پزشکان معمولا درمان انسداد هورمون را بعد از جراحی انجام می دهند اما ممکن است گاهی اوقات از آن برای کوچک کردن تومور استفاده کنند.
درمان مسدود کننده هورمون ممکن است تنها گزینه برای افرادی باشد که کاندیدای مناسبی برای جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی نیستند. پزشکان ممکن است توصیه کنند فردی ۵ تا ۱۰ سال پس از جراحی، هورمون درمانی داشته باشد. با این حال، این درمان بر سرطان هایی که به هورمون ها حساس نیستند تاثیری نخواهد داشت. همچنین، درمان هورمونی ممکن است روی باروری تاثیر بگذارد.
ارتباط استروژن درمانی با سرطان سینه در زنان یائسه
کاهش ترشح استروژن در اکثر خانم هایی که یائسه هستند می تواند منجر به بروز عوارضی بشود. که برخی از آن ها توسط استروژن درمانی برطرف می شوند. چون نقش استروژن درمانی در افزایش خطر بروز سرطان پستان مورد بحث است. تصمیم گرفته شد که این مسئله مورد بررسی قرار گیرد. لذا ۱۲۲ زن یائسه ای که سن شروع یائسگی آنها ۵۵-۴۶ سال بوده، در محدوده سنی ۶۱-۴۶ سال قرار داشتند، مورد مطالعه قرار گرفتند.
نتیجه ای که از این تحقیق حاصل می شود این است که در خانم های یائسه مبتلا به سرطان پستان، حد (Level) استرادیول سرم از خانم های یائسه سالمی که تحت استروژن درمانی قرار گرفته اند ، بیشتر است.