آشنایی کامل با تصویربرداری ام آر آی
ام آر آی یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی روشی برای تصویربرداری تشخیصی در پزشکی و دامپزشکی است که توسط پرتونگاری انجام میشود. این روش بر اساس تشدید یا رزونانس مغناطیسی هسته تعریف و با دستگاههای بسیار پیشرفته ام آر آی انجام میشود. در ادامه این مطلب سایت دکتر فاطمه کرمی متخصص رادیولوژی و بیوپسی سینه اصفهان به مطالعه تصویربرداری ام آر آی خواهیم پرداخت.
تعریف ام آر آی با تزریق
برخی از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی شامل تزریق رنگ کنتراست است که باعث میشود بافتها و رگهای خونی خاص با وضوح و جزئیات بیشتری نمایان شوند. گاهی اوقات رنگ کنتراست (حاجب) میتواند عوارض جانبی (مانند احساس بیمار بودن، بثورات پوستی، سردرد و سرگیجه) ایجاد کند. این عوارض جانبی معمولاً خفیف هستند و خیلی طول نمیکشند. همچنین ممکن است رنگ کنتراست باعث آسیب بافت و اندام در افراد مبتلاء به بیماری شدید کلیوی شود. پس اگر سابقهی بیماری کلیوی دارید، ممکن است برای تعیین میزان عملکرد کلیهها و بیخطر بودن انجام اسکن، از شما آزمایش خون داده گرفته شود.
مطالعه بیشتر : کاربردهای عکس رنگی رحم
نحوه کار دستگاه ام آر آی
اساس کار دستگاه تصویربرداری رزونانس مغناطیسی بر حرکت اسپینی هستههای اتمهای هیدروژن موجود در بدن است. اتم هیدروژن فقط دارای یک پروتون در هسته است. چنین هستهای دارای یک گشتاور زاویهای است که به این هستهها ام آر گفته میشود.
گشتاور زاویهای سبب حرکت این هسته و در اثر حرکت هسته با بار الکتریکی مثبت، یک گشتاور مغناطیسی هم تولید میشود. با قرار گرفتن این هستهها در یک میدان مغناطیس خارجی، همهی هستهها تحت تاثیر میدان در یک سو قرار میگیرند و مرتب میشوند.
در ام آر آی بدن بیمار که مملوء از هستههای هیدروژن است، بهعلت داشتن مولکول آب در بدن، هنگام تاباندن پرتو، هستهها همگی مرتب میشوند و پس از قطع تابش دوباره به حالت اول باز میگردند. همین تغییر در میدان مغناطیسی ایجاد یک موج الکترومغناطیسی میکند. این موج جدید از تکتک پروتونها خارج و توسط گیرندههای دستگاه دریافت شده به کامپیوتر فوق تخصصی دستگاه ارسال میشود. کامپیوتر که توان محاسباتی بالایی دارد، پس از تجزیه و تحلیل، تصاویر را به مانیتور میفرستد که در نهایت میتوان توسط چاپگر این تصاویر را چاپ نمود.
در قسمتهایی که امواج بیشتری ساطع میشود، تراکم پروتونها بیشتر و در نتیجه، آب بدن هم بیشتر است. از روی غلظت آب موجود در بدن بیمار میتوان تصاویر دقیقی از بافتها را بهدست آورد و با مقایسه با بافت سالم، تشخیص نهایی توسط پزشک اعلام میشود.
تفاوت سی تی اسکن با ام آر آی
بهطور کلی آنچه سیتیاسکن را از ام آر آی متفاوت مینماید پرتو و منابع مورد استفادهی این دو دستگاه است. ام آر آی با موج رادیویی و سی تی اسکن با اشعهی ایکس کار میکند. از طرفی ام آر آی معمولاً روند طولانیتری نسبت به سی تی اسکن دارد. ام آر آی در نمایش جزئیات بهتر از سی تی اسکن عمل میکند. هزینه ام آر آی بیشتر و دستگاه آن پر سر و صداتر است.
عوارض و معایب MRI
بهدلیل اینکه از امواج رادیویی در تصویربرداری رزونانس مغناطیسی استفاده میشود، عوارض ام ار ای معمولاً قابل توجه نیست. اگرچه گاهی اوقات رنگ کنتراست (حاجب) میتواند عوارض جانبی مانند بثورات پوستی، سردرد و سرگیجه) ایجاد کند.
برای گروههای زیر این نوع از تصویربرداری تجویز نمیشود و خطرناک است:
- تصویر برداری عادی در زنان باردار (در سه ماههی اول) و استفاده از مادهی حاجب در طول دوران بارداری ممنوع است.
- افرادی که در گذشته به مادهی حاجب واکنش آلرژیک نشان دادهاند.
- افرادی که به هر نوعی در بدن خود فلز دارند
تماس با دکتر فاطمه کرمی متخصص رادیولوژی اصفهان
پاسخ به سوالات متداول پیرامون ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی، MRI)
جواب ام آر آی چقدر طول می کشد؟
نتیجهی اسکن ام آر آی باید توسط رادیولوژیست مورد بررسی قرار گیرد و احتمالاً با متخصص ام ار ای و متخصصان دیگر در میان گذاشته شود. این بدان معنی است که بعید است که نتایج اسکن در همان لحظه ارائه شود. رادیولوژیست گزارشی را برای دکتری که اسکن را تجویز نموده است، یادداشت مینماید و معمولاً زمانی طول میکشد تا نتایج نهایی حاصل شود.
هزینهی ام آر آی چقدر است؟
هزینهی ام آر آی با توجه به عضوی که این تصویربرداری از آن انجام میشود متفاوت است. از طرفی برای آگاهی از هزینهی دقیق باید به میزان پوشش بیمهای خود نیز دقت کنید.
آیا ام آر آی عوارض خاصی دارد؟
با توجه به اینکه در این نوع از تصویربرداری (برخلاف اسکن که از اشعهی ایکس استفاده میکند)، امواج رادیویی مد نظر هستند، عوارض خاصی مطرح نشده است. اما زنان باردار، افرادی که سابقا به مواد تزریق شده حساسیت دارند و افرادی که در بدن خود فلز دارند، نباید برای ام آر آی اقدام کنند.