بیوپسی سینه روشی است که در آن پزشک یک نمونه کوچک از بافت پستان را تهیه میکند و آن را به آزمایشگاه ارسال مینماید تا مورد بررسی قرار بگیرد. بیوپسی سینه روشی برای بررسی یک نقطه مشکوک در سینه است تا پزشک بتواند به این نتیجه برسد که آیا بیمار دچار سرطان سینه شده است یا خیر. روشهای مختلفی برای انجام بیوپسی پستان وجود دارد.
در بیوپسی سینه (پستان) یک نمونه کوچک از بافت سینه در اختیار پزشک قرار میگیرد تا پزشک میتواند وجود هر گونه ناهنجاری، سایر تغییرات غیر عادی در بافت سینه یا یافتههای مشکوک در ماموگرافی و سونوگرافی را در سلولهای پستان تشخیص دهد. گزارش آزمایشگاه پس از ارزیابی بافت سینه میتواند به پزشک در خصوص نیاز به انجام عمل جراحی بسیار ساده روشهای درمانی کمک کند.
هدف از انجام بیوپسی سینه چیست؟
در موارد زیر پزشک انجام بیوپسی سینه را پیشنهاد میکند:
- در صورتی که بیمار یا پزشک متوجه وجود توده یا سفت شدن سینه شده باشد و پزشک به سرطان سینه مشکوک باشد.
- در صورتی که در ماموگرافی وجود یک نقطه مشکوک در بافت سینه نشان داده شده باشد.
- در صورتی که در اسکن التراسوند یافتههای مشکوک وجود داشته باشد.
- در صورتی که نوک سینه هاله قهوه ای سینه دچار تغییرات متعدد از قبیل پوسته پوسته شدن، فرورفتگی پوست یا ترشحات خونی شده باشد.
چگونه باید برای بیوپسی سینه آماده شد؟
اطلاع دادن به پزشک در خصوص موارد زیر قبل از انجام بیوپسی سینه کاملاً ضروری است:
- در صورتی که شما آلرژی دارید.
- در صورتی که طی هفته گذشته آسپرین مصرف کردهاید.
- در صورتی که از داروهای رقیق کننده خون استفاده میکنید.
- در صورتی که نمیتوانید به مدت طولانی به صورت دمر دراز بکشید.
در صورتی که قرار است بیوپسی سینه شما توسط اسکن ام آر آی انجام شود و شما باردار هستید یا به باردار بودن خود شک دارید یا آنکه از باطری قلب یا سایر وسایل الکترونیکی کاشتنی در بدن استفاده میکنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید زیرا در این شرایط انجام اسکن ام آر آی پیشنهاد نمیشود. استفاده از سوتین در هنگام مراجعه به پزشک هیچ گونه ایرادی ندارد. پزشک پس از انجام بیوپسی از کمپرس سرد استفاده میکند و آن را روی موضع تحت درمان قرار میدهد و استفاده از سوتین میتواند به شما برای نگه داشتن کمپرس سرد کمک کند و از سینه شما محافظت میکند.
در هنگام انجام بیوپسی سینه چه اتفاقی رخ میدهد؟
امروز از روشهای بسیار متعددی برای تهیه بافت سینه استفاده میشود و پزشک بر اساس سایز و محل بروز ناهنجاری سینه و سایر ویژگیهای دیگری که از روشهای موجود برای بیوپسی سینه را پیشنهاد میکند در صورتی که نمیدانید چرا پزشک از یک روش برای بیوپسی سینه به جای یک روش دیگر استفاده میکند از او سوال بپرسید تا پاسخ سوالات خود را بدانید. در اکثر موارد پزشک از داروی بیحس کننده برای بیحس کردن آن قسمت از سینه که قرار است تحت نمونه برداری قرار بگیرد استفاده میکند. در بخش زیر به انواع روشهای موجود برای بیوپسی سینه اشاره میکنیم:
بیوپسی آسپیراسیون با سوزن کوچک
بیوپسی آسپیراسیون با سوزن کوچک سادهترین نوع بیوپسی است و از آن برای بررسی یک توده که در هنگام انجام معاینه جسمانی حساس شده از استفاده میشود. در این روش پزشک از بیمار میخواهد که روی میز دراز بکشد و در همین حین توسط یک دستش به بررسی توده موجود در سینه میپردازد و از دست دیگر خود برای وارد کردن یک سوزن کوچک به درون توده استفاده میکند. سوزن به یک سرنگ متصل است و میتواند نمونه سلولها یا مایع درون توده را جمعآوری کند و به درون محفظه سرنگ منتقل نماید. آسپیراسیون با سوزن کوچک یک روش فوری و ساده برای تمایز گذاری بین کیست حاوی مایع و یک توده جامد است و به این ترتیب میتوان از یک روش تهاجمی برای بیوپسی سینه جلوگیری کرد. در صورتی که توده درون سینه جامد باشد میتوان نمونه بافت سینه را تهیه کرد.
میتوان از این نوع بیوپسی سینه برای ارزیابی یک توده که در ماموگرافی یا اسکن اولتراسوند قابل مشاهده بوده است یا آنکه پزشک در هنگام انجام معاینه سینه به وجود آن پی برده است استفاده کرد. در این روش جراحی، متخصص رادیولوژی از یک سوزن نازک و تو خالی برای خارج کردن نمونه بافت سینه استفاده میکند و در اکثر مواقع از التراسوند برای دقت بیشتر به هدایت سوزن استفاده میشود. چندین نمونه مختلف که هر یک به اندازه یک دانه برنج هستند تهیه میشود و مورد بررسی و آزمایش قرار میگیرند تا وجود هرگونه بیماری احتمالی تشخیص داده شود. پزشک بر اساس موقعیت قرار گیری توده موجود در سینه از سایر روشهای عکس برداری از قبیل ماموگرافی یا اسکن ام آر آی برای هدایت موقعیت سوزن و تهیه بافت سینه استفاده میکند.
بیوپسی استریو تاکتیک
در این نوع بیوپسی از ماموگرافی برای تعیین در محل دقیق نقاط مشکوک در سینه استفاده میشود. برای انجام این روش پزشک از شما میخواهد که به صورت دمر روی میز مخصوص بیوپسی دراز بکشید به نحوی که یکی از سینههای شما درون سوراخ روی میز قرار بگیرد اما گاهی اوقات میتوان این روش را در حالت نشسته نیز انجام داد. پزشک از شما میخواهد که حدود ۳۰ دقیقه تا یک ساعت در همان حالت قرار بگیرید. میز مخصوص کمی بالاتر میآید و دستگاهی که توسط متخصص رادیولوژی استفاده میشود زیر میز قرار داده خواهد شد سپس سینه شما بین دو صفحه ماموگرافی فشرده میشود تا متخصص رادیولوژی بتواند موقعیت دقیق محلی که قرار است بیوپسی در آنجا انجام شود را مشاهده نماید. متخصص رادیولوژی یک برش کوچک که حدود ۶ میلی متر است را روی سینه ایجاد میکند سپس یک سوزن یا دستگاه وکیوم را وارد آن مینماید و مقداری از نمونه بافت این قسمت را تهیه میکند و نمونه آماده شده را برای انجام بررسی و ارزیابی بیشتر با آزمایشگاه ارسال مینماید.
بیوپسی سوزنی با هدایت دستگاه اولتراسوند
در این روش پزشک از دستگاه اولتراسوند برای هدایت سوزن استفاده میکند. التراسوند یک روش عکس برداری است که از امواج صدا که فرکانس بالایی دارند برای تهیه تصاویر دقیق از ساختارهای درونی بدن استفاده میشود. برای انجام این روش پزشک از شما میخواهد که به پشت یا به پهلو روی میز مخصوص دراز بکشید و از دستگاه اولتراسوند روی سینه شما قرار داده میشود. پزشک پس از پیدا کردن توده درون سینه یک برش کوچک روی سینه ایجاد میکند تا بتواند سوزن را وارد آن نماید و چند نمونه مختلف از بافت سینه را تهیه کند و آن را برای ارزیابی بیشتر به آزمایشگاه ارسال مینماید.
بیوپسی سوزنی با هدایت اسکن ام آر آی
این نوع بیوپسی تحت هدایت دستگاه ام آر آی انجام میشود. در این نوع عکس برداری از یک کامپیوتر و میدان مغناطیسی قدرتمند برای تهیه تصاویر سه بعدی از زوایای مختلف استفاده میشود تا اطلاعات دقیقی در اختیار پزشک قرار بگیرد. برای انجام این روش پزشک از شما میخواهد که به صورت دمر روی میز اسکن ام آر آی دراز بکشید سپس سینه شما درون سوراخی که در میز وجود دارد قرار داده میشود و دستگاه ام آر آی تصویر دقیقی را در اختیار پزشک قرار میدهد و پزشک میتواند محل دقیق توده را برای بیوپسی تعیین نماید. پزشک یک برش کوچک به اندازه ۶ میلی متر را در بافت سینه ایجاد میکند تا بتواند سوزن مخصوص نمونه برداری را وارد سینه نماید. چندین نمونه مختلف از بافت سینه تهیه میشود و برای انجام بررسی و ارزیابی بیشتر با آزمایشگاه ارسال میشود. زمانی که پزشک تصمیم میگیرد به انجام بیوپسی سینه بپردازد از یک گیره فلزی کوچک استفاده میکند و آن را در سینه و در محلی که قرار است بیوپسی انجام شود قرار میدهد. از این روش بدین منظور استفاده میشود که در صورت مشاهده سلولهای سرطانی یا سلولهایی که در مرحله پیش از سرطان قرار دارند پزشک یا جراح بتواند محل بیوپسی سینه را برای خارج کردن بخش بیشتری از بافت سینه مشخص نماید که از این روش تحت عنوان بیوپسی جراحی یاد میشود.
بیوپسی جراحی
در هنگام انجام بیوپسی جراحی بخشی از بافت سینه به منظور انجام بررسی و آزمایش برداشته میشود یا آنکه پزشک ترجیح میدهد کل بافت سینه را تخلیه نماید. معمولاً بیوپسی جراحی در اتاق عمل و تحت تزریق داروی آرام بخش که از طریق دست یا بازو به بیمار داده میشود و از بیحسی موضعی برای بیحس کردن سینه استفاده میشود انجام میگردد. در صورتی که پزشک بتواند وجود توده در سینه را احساس کند از یک روش که تشخیص موقعیت سیمی نام دارد برای پیدا کردن توده استفاده میکند. در این روش نوک سیم درون توده سینه قرار میگیرد یا از آن عبور میکند. معمولا این روش قبل از جراحی انجام میشود. جراح در حین جراحی تلاش میکند که کل توده موجود در سینه را توسط سیم خارج نماید. پزشک برای آن که اطمینان حاصل کند که توده موجود در سینه خارج شده است بافت سینه را با آزمایشگاه ارسال میکند تا سرطانی بودن آن بررسی گردد سپس نقاط اطراف توده درون سینه ارزیابی میشود تا مشخص شود که آیا سلولهای سرطانی در نقاط اطراف توده وجود دارد یا خیر. در صورتی که سلولهای سرطانی مشاهده شود پزشک درخواست انجام یک جراحی دیگر را میدهد تا بتواند بافت بیشتری را از سینه خارج کند اما در صورتی که نقاط اطراف نمونه تهیه شده فاقد سلولهای سرطانی باشد پزشک به این نتیجه میرسد که توده سرطانی را به اندازه کافی از بدن بیمار خارج کرده است.
پس از بیوپسی سینه چه اتفاقی رخ میدهد؟
در همه روشهای بیوپسی سینه به غیر از بیوپسی جراحی بیمار فقط با یک بانداژ و کمپرس سرد روی محلی که در آنجا بیوپسی انجام شده است به منزل برمیگردد. اگرچه بهتر است بیماران روز در منزل استراحت کند میتواند به انجام فعالیتهای طبیعی روزمره خود بپردازد. بروز کبودی در بافت سینه پس از انجام بیوپسی سوزنی کاملاً طبیعی است و بیمار میتواند به منظور کاهش درد و ناراحتی ناشی از بیوپسی سینه از قرص مسکن بدون آسپرین که حاوی استامینوفن استفاده کند و برای کاهش تورم از کمپرس سرد استفاده نماید و آن را روی سینه خود قرار دهد. اگر شما بیوپسی جراحی انجام دادهاید به احتمال زیاد بخیه دارید که باید از آن مراقبت کنید. شما میتوانید پس از اتمام بیوپسی سینه به منزل برگردید و روز بعد به انجام فعالیتهای روزمره خود بپردازید. پزشک و اعضای تیم پزشکی با شما در خصوص نحوه مراقبت از بخیهها صحبت خواهند کرد.
نتایج حاصل از بیوپسی به چه صورت است؟
ممکن است چند روز طول بکشد تا نتایج حاصل از بیوپسی سینه آماده شود. پس از انجام بیوپسی سینه، نمونه بافت تهیه شده به آزمایشگاه فرستاده میشود تا پزشکی که در زمینه آنالیز خون و بافتهای بدن تخصص دارد با کمک گرفتن از یک میکروسکوپ و روشهای مخصوص به بررسی بافت سینه بپردازد. سپس متخصص آزمایشگاه نتیجه بررسیهای خود را تهیه میکند و آن را در اختیار پزشک قرار میدهد. نتیجه آزمایش حاوی اطلاعاتی در خصوص اندازه، انسجام نمونه بافت سینه، محل انجام بیوپسی سینه، سرطانی بودن یا غیر سرطانی بودن نمونه، تغییرات احتمالی بافت سینه یا مشاهده سلولهای پیش سرطانی است. در صورتی که بیوپسی سینه نشان داد که بافت این ناحیه کاملا سالم است یا اینکه تغییرات خوش خیم در این قسمت ایجاد شده است پزشک از متخصص رادیولوژی و آزمایشگاه در خصوص توافق بر روی یافتههای بدست آمده کار خواهد کرد زیرا گاهی اوقات نظرات این دو پزشک با یکدیگر تفاوت دارد به عنوان مثال ممکن است متخصص رادیولوژی به این نتیجه برسد که نتایج حاصل از ماموگرافی وجود یک ضایعه مشکوک از قبیل سرطان سینه یا ضایعه پیش سرطانی را نشان داده است اما نتایج حاصل از آزمایشگاه طبیعی بودن بافت سینه را نشان دهد که در این حالت پزشک و انجام جراحی بیشتر و تهیه بافت بیشتر نیاز دارد و ارزیابیهای کاملی را انجام دهد. در صورتی که در برگه گزارش آزمایشگاه سرطانی بودن نمونه تهیه شده تایید شود پزشک آزمایشگاه اطلاعاتی را در خصوص خود سرطان از قبیل نوع سرطان سینه و اطلاعات بیشتر از قبیل اینکه آیا تومور ایجاد شده گیرنده مثبت هورمون است یا خیر در اختیار پزشک قرار میدهد. سپس پزشک با بیمار صحبت میکند به یک برنامه درمانی مناسب را برای او طراحی میکند که با نیازهای مطابقت کامل دارد.
خطرات بیوپسی سینه شامل چه مواردی است؟
خطرات ناشی از بیوپسی سینه شامل موارد زیر است:
- بروز تورم و کبودی سینه
- بروز عفونت یا خونریزی در محل انجام بیوپسی
- تغییر ظاهر سینه بر اساس میزان بافت برداشته شده و نحوه بهبود سینه پس از نمونه برداری
- انجام جراحی بیشتر یا سایر روشهای درمانی با توجه به نتایج حاصل از بیوپسی
در صورتی که شما بیوپسی سینه انجام دادهاید و تب دارید، در صورتی که محل انجام بیوپسی قرمز یا داغ شده است، یا آنکه محل انجام بیوپسی ترشحات غیرطبیعی دارد فورا با پزشک خود تماس بگیرید زیرا این موارد میتواند نشاندهنده بروز عفونت باشد و شما به درمان فوری و مناسب نیاز دارد خواهید داشت.