تشخیص آپاندیسیت یا التهاب آپاندیس
آپاندیس زائده کوچکی است که به روده متصل شده است و در سمت راست پایین شکم قرار دارد. از آنجا که مجرای آپاندیس کوچک است ممکن است به خوبی تخلیه نشود. لذا انسداد ایجاد شده در آن باعث تکثیر باکتریها در داخل آپاندیس شده که این میتواند منجر به تشکیل چرک و تورم و فشار دردناک در شکم شما شود. در ادامه این مطلب سایت دکتر فاطمه کرمی متخصص رادیولوژی و بیوپسی سینه اصفهان تشخیص آپاندیسیت یا التهاب آپاندیس را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
این اندام توخالی، معمولاً در ربع تحتانی سمت راست شکم قرار دارد. بااینحال، بسته به اینکه مشکلات رشدی غیرطبیعی از جمله چرخش ناقص روده یا هر شرایط خاص دیگری مانند بارداری یا جراحیهای قبلی شکم وجود داشته باشد، میتواند تقریباً در هر ناحیه از شکم قرار گیرد، بنابراین آپاندیس تمامی افراد در یک محل قرار ندارد و گاهی اوقات میتواند در پشت روده بزرگ، پشت کبد یا در لگن قرار داشته باشد. آپاندیسیت، التهاب و عفونت آپاندیس ورمی فرم است که معمولاً به صورت حاد و در عرض ۲۴ ساعت و یا حتی به عنوان یک بیماری مزمن نیز ظاهر میشود. سونوگرافی شکمی روشی برای تشخیص تورم آپاندیس است. با استفاده از امواج صوتی و با فرکانس بالا تصاویری از بافت، اندام و عروق خونی میگیرد. سونوگرافی میتواند نحوه عملکرد اعضای داخلی بدن را به پزشک نشان دهد.
علل بروز آمدن آپاندیسیت
برخی از پزشکان معتقدند که ایجاد گرفتگی و مسدود شدن آپاندیس می تواند یکی از دلایل ابتلا به این عارضه باشد. انسداد در آپاندیس می تواند جزیی و یا کلی باشد. در صورتی که گرفتگی به صورت کامل باشد آپاندیس باید از بدن خارج شود. زمانی که آپاندیس مسدود می شود محیطی مناسب برای تکثیر باکتری ها خواهد شد و در این منطقه چرک ایجاد شده و به رگ های خونی فشار وارد شده و دردناک می شود. در زمانی که آپاندیس پاره شود مواد فاسد به داخل شکم ریخته شده و بیمار باید به طور اورژانسی جراحی شود. همچنین ممکن است انباشته شدن مدفوع در این قسمت باعث آپاندیسیت شود. از دلایل دیگری که می توان به آن اشاره کرد:
- ایجاد شدن تومور
- بزرگ شدن غدد لنفاوی
- ایجاد آسیب در قسمت مورد نظر
- پیچ خوردگی
مطالعه بیشتر : کاربردهای هیستروسونوگرافی
علائم ایجاد آپاندیس
درد آپاندیسیت اغلب با گرفتگی و درد خفیف در ناحیه فوقانی شکم یا ناف شروع و سپس به سمت پایین سمت راست شکم منتقل میشود. این درد اغلب:
- ناگهانی شروع میشود.
- هنگام حرکت یا سرفه بدتر میشود.
- آنقدر شدید است که شما را از خواب بیدار میکند.
- شدیدتر و متفاوتتر از سایر دردهای شکمی است که تاکنون تجربه کردهاید.
- در عرض چند ساعت بدتر میشود.
سایر علائم احتمالی آپاندیسیت شامل موارد زیر است:
- از دست دادن اشتها
- سوءهاضمه
- حالت تهوع
- استفراغ
- تورم شکم
- تب خفیف
امکان بروز مشکلات روده نیز وجود دارد، ازجمله:
- اسهال
- یبوست
- نیاز بیشتر به اجابت مزاج
- مشکل در خروج گاز شکم
روش های تشخیص آپاندیسیت
تشخیص آپاندیسیت کمی دشوار است؛ زیرا نشانه های آپاندیسیت اغلب مبهم و یا شبیه به سایر بیماری های دیگر مانند مشکلات کیسه صفرا ، عفونت مثانه یا عفونت ادراری، بیماری کرون، التهاب معده، عفونت روده و مشکلات تخمدان است. در نتیجه برای تشخیص آپاندیسیت آزمایش های زیر انجام می شود:
- معاینه شکم برای تشخیص التهاب
- آزمایش ادرار برای از بین بردن عفونت ادراری
- معاینه مقعدی
- آزمایش خون برای تشخیص در حال مبارزه بودن بدن با عفونت
- سونوگرافی و یا CT اسکن
خطرات آپاندیسیت
آپاندیسیت میتواند عوارض جدی ایجاد کند، مانند:
پارهشدن آپاندیس
این عارضه منجر به پخششدن التهاب و عفونت در سراسر شکم میشود (پریتونیت). این وضعیت تهدیدکنندهی حیات، نیازمند مداخله فوری برای عمل جراحی برداشتن آپاندیس و تمیزکردن حفره شکمی است.
تشکیل آبسه
بعد از پارهشدن آپاندیس ممکن است کیسهای از چرک و عفونت تشکیل شود که به آن «آبسه» میگویند. در واقع آبسه با تشکیل پوششی دور آپاندیس پارهشده مانع از پخششدن عفونت در تمام شکم میشود. برای درمان این عارضه در بیشتر موارد، جراح با قراردادن یک لوله در داخل آبسه از طریق دیواره شکمی، آن را تخلیه میکند. لوله به مدت حدوداً دو هفته در محل باقی میماند و همزمان به بیمار آنتیبیوتیک داده میشود تا عفونت رفع شود. پس از رفعشدن عفونت، آپاندیس توسط جراح برداشته میشود. در برخی موارد جراح آبسه را تخلیه کرده و بلافاصله آپاندیس را خارج میکند.
تشخیص تورم آپاندیس با سونوگرافی
در بیماران با علائم بالینی آپاندیسیت حاد، بررسی سونوگرافیک سایر ارگانهای شکمی و حفره لگن ارزشمند می باشد. با توجه به نتایج به دست آمده در ارزیابی تشخیصی درد حاد شکمی خصوصاً در مواردی که از نظر بالینی و آزمایشگاهی آپاندیسیت حاد مورد شک است سونوگرافی از دقت و صحت بالایی برخوردار است؛ زیرا تشخیص آپاندیسیت حاد با یافتن نمای تیپیک سونوگرافیک آن در درصد بالایی از موارد تشخیص علت شکم حاد را مقدور می سازد و علاوه بر آن بر اساس یافته های حاصل از این بررسی سونوگرافی در مواردی که تشخیص علت شکم حاد غیر از آپاندیسیت باشد کمک کننده است و می تواند تشخیص را مشخص کند، بنابراین سونوگرافی در ارزیابی شکم حاد از صحت بالایی برخوردار است.
تماس با دکتر فاطمه کرمی متخصص رادیولوژی اصفهان
آمادگی قبل از سونوگرافی
چنانچه قصد انجام سونوگرافی شکمی دارید، باید یک سری مراقبتهای قبل از انجام سونوگرافی را به خوبی رعایت کنید تا نتایج دقیقتری ارائه شود.
قبل از اینکه سونوگرافی شکمی انجام دهید لازم است ناشتا باشید. بدین معنا که ۸-۱۲ ساعت قبل چیزی میل نکنید؛ چرا که زمانی که غذا بخورید یا آبی بنوشید ممکن است در حین انجام سونوگرافی شکمی اختلالی برای تکنسین ایجاد شود و نتواند گزارشی دقیق به شما ارائه دهد.
نحوه انجام سونوگرافی شکم
پزشک از شما میخواهد بر روی تخت دراز بکشید و دکمههای لباس خود را باز کنید. پس از آن مقداری ژل مخصوص که هیچگونه عوارض جانبی ندارد را بر روی بدن شما قرار میدهد. سپس با استفاده از دستگاه پروب، ژل را شروع به مالیدن بر روی شکم شما میکند. این ژل هیچگونه مشکل خاصی برای پوست شما ایجاد نمیکند. تصاویری از آپاندیس با استفاده از دستگاه پروب بر روی مانیتور به نمایش درمیآید.
عوارض سونوگرافی شکم
اولتراسوند تشخیصی روشی ایمن و بدون خطر است که از امواج صوتی با قدرت کم استفاده میکند و خطری ندارد.