بررسی کاربردهای انواع ام آر آی
با بررسی انواع ام آر آی میتوان درک کرد که ام آر آی برای چیست و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی چه اطلاعات ارزشمندی در مورد بیماریها را در دسترس ما قرار میدهد. در ادامه این مطلب سایت دکتر فاطمه کرمی متخصص رادیولوژی و بیوپسی سینه اصفهان کاربردهای انواع ام آر آی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
ام آر آی استخوانها و مفاصل
این نوع تصویربرداری رزونانس مغناطیسی، ناهنجاریهای زیر را به تصویر میکشاند:
- ناهنجاریهای مفصلی، غضروفها و پارگی رباطها
- وجود ناهنجاری دیسک در ستون فقرات
- وجود هر نوع عفونت یا تومور در استخوان یا مفصل
ام آر آی مغز و نخاع
معمولاً در ام آر آی مغز و نخاع، در مورد موارد زیر اطلاعات ارزشمندی بهدست میآید:
- میزان آسیبها و اختلالات داخل چشم وگوش
- اختلالات نخاعی
- سکتهی مغزی
- تومورها در مغز یا نخاع
- میزان آسیب مغزی بهعلت ضربه
- آنوریسم عروق مغزی (Aneurysm cerebral)
- مالتیپل اسکلروزیس (Multiple sclerosis)
مطالعه بیشتر : کنترل پیشرفت پوکی استخوان با رادیولوژی اشعه ایکس
ام آر آی چشم
پیشرفتها در تکنیکهای تصویربرداری نوری طراحیشده برای چشم، مانند اسکن پلاریمتری لیزری (scanning laser polarimetry)، اسکن افتالموسکوپی لیزری کانفوکال (confocal scanning laser ophthalmoscopy) و توموگرافی انسجام نوری (optical coherence tomography)، امکان بررسی ویژگیهای داخلی چشم را فراهم نموده است.
با این حال، اگرچه این دستگاهها اطلاعاتی با وضوح بالا ارائه میکنند، اما این فناوریها میتوانند اطلاعات محدودی فراتر از سطح اپیتلیوم رنگدانه شبکیه بهدست آورند. تکنیکهای دیگری که برای تصویربرداری از نقاط دیگر بدن ایجاد شدهاند، مانند سونوگرافی و تصویربرداری رزونانس مغناطیسی نیز پتانسیل ارائهی اطلاعات مرتبط بالینی را دارند، بهویژه در مواردی که امکان بهدست آوردن اطلاعات مورد نیاز از نظر نوری وجود ندارد.
بسیاری از تکنیکهای جدید تصویربرداری رزونانس مغناطیسی در چشمپزشکی به کار گرفته شدهاند و اطلاعات ساختاری، فیزیولوژیکی و عملکردی را ارائه میدهند که میتواند برای تشخیص و درمان بالینی موثر باشد.
ام آر آی عروق خونی
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی بهمنظور بررسی بافت قلب و رگهای خونی آن میتواند در موارد زیر کمککننده باشد:
- وضعیت دریچههای قلب و عملکرد آنها
- ضخامت و حرکت دیوارههای قلب و میزان خسارت حاصل از حملات قلبی
- مشکلات موجود در سرخرگ آئورت
- هر گونه التهاب یا انسداد رگهای خونی
ام آر آی قفسهی سینه
این نوع تصویربرداری رزونانس مغاطیسی، تصاویر دقیقی از ساختارهای داخل حفرهی قفسهی سینه، از جمله میان سینه (mediastinum)، دیوارهی قفسهی سینه، پلور (pleura) و قلب و عروق (تقریباً از هر زاویهای) ارائه میدهد. MRI همچنین تصویربرداری متوالی فیلم مانندی از سیستم قلبی عروقی ارائه می دهد که برای ارزیابی سلامت و عملکرد این ساختارها (قلب، دریچه ها، عروق بزرگ و غیره) مهم است.
زمان انجام MRI قفسهی سینه
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی از قفسهی سینه برای موارد زیر انجام میشود:
- زمانی که هدف بررسی تودههای غیرطبیعی باشد که نمیتوان با سایر روشهای تصویربرداری (معمولاً سیتیاسکن) آنها ارزیابی کرد.
- زمانی که نیاز باشد تا اندازه، وسعت و درجهی گسترش تومور به ساختارهای مجاور تعیین شود.
- زمانی که به ارزیابی آناتومی، عملکرد قلب و ساختارهای تشکیل دهنده آن (دریچه ها و غیره) نیاز باشد.
- زمانی که نیاز است تا پرفیوژن میوکارد (جریان خون به قلب) (myocardial perfusion) و انفارکتوس میوکارد (اسکار در عضلهی قلب به دلیل انسداد جریان خون) (myocardial infarct) ارزیابی شود.
- زمانی که لازم باشد پویایی جریان خون در رگها و محفظههای قلب مورد بررسی قرار گیرد.
- زمانی که نمایش گرههای لنفاوی و عروق خونی (از جمله ناهنجاریهای عروقی و لنفاوی قفسهی سینه) ضروری باشد.
هنگامی که ارزیابی اختلالات استخوانهای قفسهی سینه (مهرهها، دندهها و جناغ سینه) و بافت نرم دیوارهی قفسه سینه (عضلات و چربی) لازم است. - زمانی که ارزیابی بیماری پریکارد (کیسهی نازک اطراف قلب) ضروری است.
- شکل خاصی از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی به نام آنژیوگرافی تشدید مغناطیسی (magnetic resonance angiography) برای ارزیابی عروق حفرهی قفسهی سینه (شریانها و وریدها) مفید است. MRA همچنین میتواند آنوریسم (aneurysm)، انسداد یک رگ یا ترومبوز (thrombosis)، یا پارگی پوشش داخلی شریان را نشان دهد.
ام آر آی کمر
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی را میتوان در هر قسمتی از بدن انجام داد. MRI کمر بهطور خاص بخش کمری ستون فقرات (منطقهای که معمولاً مشکلات کمر از آنجا منشاء میگیرد) را مورد بررسی قرار میدهد.
ستون فقرات لومبوساکرال (lumbosacral spine) از پنج استخوان مهره کمری (L1 تا L5)، ساکروم (sacrum) (سپر استخوانی در پایین ستون فقرات) و دنبالچه تشکیل شده است. ستون فقرات لومبوساکرال نیز از عروق خونی بزرگ، اعصاب، تاندونها، رباطها و غضروف تشکیل شده است.
تماس با دکتر فاطمه کرمی متخصص رادیولوژی اصفهان
زمان انجام MRI کمر
متخصص ام ار ای ممکن است تصویربرداری رزونانس مغناطیسی را برای تشخیص بهتر یا درمان مشکلات ستون فقرات توصیه کند. درد، بیماری، عفونت یا سایر عوامل مرتبط با آسیب میتواند باعث بیماری شود.
در صورت داشتن علائم زیر، پزشک ممکن است ام آر آی کمر و لگن را تجویز کند:
- کمردرد همراه با تب
- نقایص مادرزادی که بر ستون فقرات تأثیر میگذارد
- آسیب به ستون فقرات
- کمردرد مداوم یا شدید
- مالتیپل اسکلروزیس (multiple sclerosis)
- مشکلات در مثانه
- علائم سرطان مغز یا ستون فقرات
- ضعف، بی حسی یا سایر مشکلات در پاها
در صورتی که برای جراحی ستون فقرات برنامهریزی شده باشد، پزشک ممکن است ام آر آی کمر را نیز تجویز کند. MRI کمر این فرصت را ایجاد میکند تا قبل از ایجاد برش، برنامهریزیهای لازم برای جراحی انجام شود.
ام آر آی سایر اعضای بدن
همه جای بدن ممکن است دستخوش تغییرات گسترده شده و با ایجاد تومور در خطر بیفتد. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی میتواند از کبد، صفرا، لوزالمعده، طحال، رحم، تخمدان، پروستات و … انجام گیرد و از بسیاری از مشکلات موجود در بدن پردهبرداری نماید.