بررسی علائم و خطرات انواع بیماری سل
سل یک بیماری عفونی است که به طور معمول توسط باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس (MTB) ایجاد می‌شود. میکروب عامل این ایجاد کننده این بیماری از طریق راه‌های تنفسی منتقل می‌شود. این میکروب با وارد شدن به ریه‌ها، ضایعه اولیه را ایجاد می‌کنند. در ادامه این مطلب سایت دکتر فاطمه کرمی متخصص رادیولوژی و بیوپسی سینه اصفهان علائم و خطرات انواع بیماری سل را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
این بیماری از طریق جریان خون و عروق لنفاوی می‌تواند مستقیماً به دیگر قسمت‌های بدن راه یابد و اعضای دیگر را درگیر کند. از آنجا که علت اصلی ایجاد این بیماری، باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس می‌باشد، می‌تواند به راحتی از راه‌های مختلف در هوا منتشر شود. در صورتی که فرد مبتلا، سرفه کند یا عطسه بزند می تواند این باکتری را در هوا منتشر نماید. حدود ۱۰ درصد از عفونت‌های نهفته سل، به فرم فعال آن تبدیل می‌شوند که در صورت عدم درمان، ممکن است موجب مرگ مبتلایان شود. در درمان سل، از آنتی‌بیوتیک برای از بین بردن باکتری‌ها استفاده می‌شود. درمان مؤثر سل، به دلیل ساختار غیرمعمول و ترکیب شیمیایی دیواره سلول مایکوباکتریوم که مانع ورود داروها است، بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌ها را بی اثر می‌کند و دشوار خواهد بود.
بهتر است که سل فعال با ترکیبی از چندین آنتی‌بیوتیک برای کاهش خطر ایجاد مقاومت به آنتی‌بیوتیک در باکتری‌ها درمان شود. مثبت بودن آزمایش برای باکتری سل نیز نیاز به عکس برداری از قفسه سینه دارد. اگر مبتلا به سل فعال باشید، نتیجه این آزمایش معمولاً غیرطبیعی خواهد بود و احتمالاً تصویربرداری، ناحیه ای سایه دار را نشان می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد.
تعریف بیماری سل
بیماری سل، یک بیماری عفونی باکتریایی است که از طریق وارد شدن قطرات ریز پخش شده در هوا، توسط سرفه یا عطسه فرد مبتلا منتشر می‌شود. بیماری سل جزء دسته بیماریهای تنفسی است و به‌طور مستقیم، ریه را درگیر می‌کند؛ ولی در موارد حاد، عوارضی را برای دیگر اعضای بدن مانند غدد، شکم، استخوان‌ها و سیستم عصبی به همراه دارد.
دلایل ابتلا به بیماری سل
سل ناشی از باکتری است که از طریق قطرات میکروسکوپی منتشر شده در هوا از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. این می تواند هنگامی اتفاق بیفتد که فردی مبتلا به سل، درمان نشده، سرفه، صحبت کند، عطسه کند یا تف کند. اگرچه سل مسری است؛ اما گرفتن آن آسان نیست. احتمال ابتلا به بیماری سل از شخصی که با او زندگی می کنید یا با او کار می کنید بسیار بیشتر از فرد غریبه است. بیشتر افراد مبتلا به سل فعال که حداقل دو هفته تحت درمان دارویی مناسب بوده اند دیگر مسری نیستند.
ارتباط اچ آی وی و بیماری سل:
از دهه ۱۹۸۰، به دلیل شیوع HIV، ویروس عامل ایدز، تعداد موارد سل به طرز چشمگیری افزایش یافته است. عفونت با اچ آی وی سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کند و کنترل بدن برای باکتری های سل را دشوار می کند. در نتیجه، افراد مبتلا به HIV چندین برابر بیشتر از افرادی که HIV مثبت ندارند، به سل و پیشرفت از بیماری نهفته به بیماری فعال مبتلا می شوند.
علائم بیماری درگیری با سل
- سرفه ای که سه هفته یا بیشتر طول بکشد.
- سرفه کردن خون
- درد قفسه سینه، یا درد همراه با تنفس یا سرفه
- لاغری ناخواسته
- خستگی
- تب
- عرق شبانه
- لرز
- از دست دادن اشتها
سل همچنین می تواند سایر قسمت های بدن شما، از جمله کلیه ها، ستون فقرات یا مغز را تحت تأثیر قرار دهد. هنگامی که سل خارج از ریه های شما رخ می دهد، علائم و نشانه ها با توجه به اندام های درگیر متفاوت است. به عنوان مثال، سل ستون فقرات ممکن است به شما کمردرد دهد و سل در کلیه ها ممکن است باعث ادرار خون شود.
انواع مختلف بیماری سل
اگرچه بدن شما ممکن است باکتریهای عامل سل را در خود جای دهد؛ اما سیستم ایمنی بدن شما معمولاً می تواند مانع بیماری شما شود. به همین دلیل، پزشکان سل را به دو نوع تقسیم می نمایند:
سل نهفته
در این شرایط، بیمار به عفونت سل مبتلا است؛ اما باکتری ها در بدن فرد در حالت غیر فعال باقی می مانند و علائمی ایجاد نمی کنند. سل نهفته که به آن عفونت سل یا سل غیرفعال نیز گفته می شود، مسری نیست. این بیماری می تواند به سل فعال تبدیل شود، بنابراین درمان برای فرد مبتلا به سل نهفته و کمک به کنترل شیوع سل مهم است. تخمین زده می شود که ۲ میلیارد نفر سل نهفته داشته باشند.
سل فعال
این شرایط باعث بیماری فرد می شود و در بیشتر موارد به دیگران نیز سرایت می کند. ممکن است در چند هفته اول پس از آلوده شدن به باکتری سل رخ دهد یا ممکن است سالها بعد اتفاق بیفتد.
تماس با دکتر فاطمه کرمی متخصص رادیولوژی اصفهان
عوامل خطرساز در بیماری سل
هر کسی می تواند به بیماری مبتلا شود؛ اما عوامل خاصی می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند، از جمله:
ضعف سیستم ایمنی بدن:
یک سیستم ایمنی سالم اغلب با موفقیت با باکتری این بیماری مبارزه می کند. با این حال، چندین بیماری و داروها می توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند، از جمله HIV/AIDS، دیابت، بیماری شدید کلیه، برخی سرطان ها، درمان سرطان مانند شیمی درمانی، داروهای جلوگیری کننده از رد اعضای پیوندی، برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان آرتریت روماتوئید، بیماری کرون و پسوریازیس، سوء تغذیه یا وزن کم بدن
سفر یا زندگی در مناطق خاص:
در صورت زندگی، مهاجرت یا سفر به مناطقی با نرخ بالای سل، خطر ابتلا به این بیماری بیشتر است. مناطقی شامل: آفریقا، آسیا، اروپای شرقی، روسیه و آمریکای لاتین
استفاده از تنباکو:
مصرف دخانیات خطر ابتلا به این بیماری و مرگ ناشی از آن را تا حد زیادی افزایش می دهد
اشتغال در بخش مراقبت های بهداشتی:
تماس منظم با افراد بیمار شانس قرار گرفتن در معرض باکتری سل را افزایش می دهد. استفاده از ماسک و شستشوی مکرر دست ها خطر ابتلا را تا حد زیادی کاهش می دهد.
تماس با فردی که مبتلا به سل است:
تماس نزدیک با فرد مبتلا به سل خطر بیماری شما را افزایش می دهد.