. بررسی مراحل بیماری سرطان سینه
سرطان سینه متداول ترین سرطان در میان زنان است و بیشترین میزان مرگ و میر سرطان ها را درمیان زنان به خود اختصاص داده است. وقتی در بدن فردی علائم سرطان سینه دیده شده و در نهایت تایید می شود که به سرطان سینه مبتلا شده است، بیماری او مرحله بندی می شود یعنی این که این بیماری دارای مراحل مختلفی است. مراحل این بیماری بر اساس حجم تومور سرطانی، این که تهاجمی باشد یا نباشد (یعنی به بافت های جانبی حمله کرده یا نکرده باشد)، این که به غدد لنفاوی رسیده یا نرسیده باشد تعیین می شود و در نهایت با توجه به این که به دیگر نقاط بدن سرایت کرده یا نکرده باشد تعیین خواهند شد.
بر اساس نتایج آسیب شناسی و نتایج مربوط به آزمایشات خون و اسکن های تصویری مرحله سرطان سینه تعیین می شود. دانستن مرجله پیشرفت سرطان به بیمار و تیم درمانی او کمک می کند که بهترین روش درمانی را در انتخاب کرده و از آن استفاده بکنند. همچنین تعیین شده این مراحل به بیمار کمک می کند که از شانس زنده ماندن خود آگاه شود. در ادامه این مطلب می خواهیم شما را با ۵ مرحله مختلف سرطان سینه و درمان های معمولی که برای هر مرحله در نظر گرفته می شود آشنا کنیم.
۱- سرطان سینه مرحله ۴
در مرحله ۴، سرطان سینه به نقاط دیگر بدن راه پیدا کرده و به اصطلاح متاستاز کرده است که از این مناطق می توان به استخوان ها، کبد، مغز و ریه ها اشاره کرد. این مرحله را سرطان سینه متازتاتیک می نامند و اگر چه معمولاض غیر قابل درمان انگاشته می شود اما روش های درمانی جدید به بیمار کمک می کنند که چند سال بیشتر زنده بمانند حتی در حالی که بیماری آن ها وارد مراحل پیشرفته ای شده است. اصلی ترین روش درمانی که در واقع تنها به تاخیر انداختن مرگ است استفاده از داروهاست و در برخی موارد نیز شیمی درمانی توصیه می شود.
در زنانی که سرطان سینه آن ها با استفاده از هورمون های زنانه تغذیه می شود از روش های هورمون درمانی مانند استفاده از تاموکسیفن یا بازدارنده های آروماتاز برای جلوگیری از رشد سرطان استفاده می شود. داروهایی که ویژگی های خاص سلول های سرطانی را نشانه می گیرند و در روش موسوم به درمان هدف دار به کار برده می شوند می توانند اثرات آنزیم ها و پروتئین هایی که باعث رشد سلول های سرطانی می شوند را کاهش دهند. در مواردی کمتر نیز از جراحی و پرتودرمانی برای کاهش نشانه ها و عوارض استفاده می شود که اثرات سرطان سینه مانند درد شدید را کاهش می دهند.
۲- سرطان سینه مرحله ۳
سرطان سینه مرحله ۳ در واقع از موارد پیشرفته سرطان به شمار می آید. در این مرحله سلول های سرطانی خود را به غدد لنفاوی رسانده اند اما هنوز به دیگر ارگان های بدن سرایت نکرده اند. این مرحله خود بر اساس اندازه تومور و میزان درگیر شدن غدد لنفاوی به سه دسته بندی تقسیم می شود:۳ اَی (۳A ) 3 بی (۳B) و ۳ سی (۳C). هر یک از موارد زیر می تواند در دسته بندی سرطان سینه نوع ۳ اَی قرار بگیرد:
- عدم وجود تومور یا وجود تومور با هر اندازه ای و سرطان در ۴ تا ۹ مورد از غدد لنفاوی مجاور
- توموری بزرگ تر از ۴ سانتیمتر در طول و رشته های کوچک سلول های سرطان سینه در غدد لنفاوی
- توموری بزرگ تر از ۵ سانتیمتر و سرطان در یک تا سه غده لنفاوی در نزدیکی استخوان سینه
سرطان سینه نوع ۳ بی می تواند هر اندازه ای باشد. این نوع از سرطان در دیواره سینه یا پوست سینه رخ می دهد که می تواند با تورم موضع همراه باشد. این نوع نیز تا ۹ غذه لنفاوی مجاور را نیز درگیر خود خواهد کرد. سرطان سینه نوع ۳ سی می تواند توموری در هر اندازه باشد و یا اصلی توموری وجود نداشته باشد. این نوع مواردی که سرطان به ۱۰ یا تعداد بیشتری از غذذ لنفاوی نزدیک بازو و ترقوه سرایت کرده باشد را نیز در بر نمی گیرد.
درمان سرطان سینه مرحله ۳ بسیار متنوع است
در برخی از موارد تمام سینه بیمار برداشته می شود. که به آن «ماستکتومی» (mastectomy) گفته می شود. در مواردی دیگر نیز از روش نجات سینه یا «لامپکتومی» (lumpectomy) و یا پرتودرمانی و در مواردی نیز شیمی درمانی و برداشتن غده لنفاوی درگیر استفاده می شود. برخی بیماران نیز روش های هورمون درمانی و درمان سرطان هدفمند را دریافت خواهند کرد. در برخی موارد نیز ابتدا بیمار تحت شیمی درمانی قرار می گیرد. تا سایز تومور کاهش پیدا کند و پس از آن ماستکتومی و پرتودرمانی صورت خواهد گرفت.
هورمون درمانی و درمان سرطان هدفمند نیز ممکن است در صورت لزوم و مفید دانسته شدن مورد استفاده قرار گیرند. افرادی که سرطان سینه آن ها در مرحله ۳ قرار دارد معمولاً برای برداشتن دستکم برخی از غذذ لنفاوی درگیر در زیر بازو مورد عمل جراحی قرار گرفته و ممکن است برای درمان غدد لنفاوی نزدیک ترقوه و استخوان سینه تحت پرتودرمانی قرار گیرند.
۳- سرطان سینه مرحله ۲
در سرطان سینه مرحله ۲، سرطان رشد کرده اما هنوز در مراحل اولیه قرار دارد. این مرحله خود دارای دو دسته بندی است. در مرحله ۲ اَی یکی از موارد زیر وجود دارد:
- هیچ توموری وجود نداشته و کمتر از ۴ غده لنفاوی مبتلا به سرطان در زیر بازو
- توموری کوچک (کوچک تر از ۲ سانتیمتر) و سرطان در کمتر از ۴ غده لنفاوی زیر بازو
- توموری بین ۲ تا ۵ سانیتمتر بدون این که غدد لنفاوی درگیر شده باشند
سرطان سینه مرحله ۲ بی می تواند شامل یکی از مراحل زیر باشد:
- توموری به ابعاد ۲ تا ۵ سانتیمتر و رشته های کوچک سلول های سرطانی در غدد لنفاوی
- توموری بین ۲ تا ۵ سانتیمتر و سرطان در کمتر از ۴ غده لنفاوی زیر بازو
- تومور بزرگ تر از ۵ سانتیمتر و بدون درگیر شدن غذذ لنفاوی
اگر چه سرطان سینه مرحله ۲ از مرحله ۱ بزرگ تر است. و می تواند شامل درگیر شدن غذذ لنفاوی نیز باشد اما هنوز امکان درمان و بهبودی بسیار بالاست. در این مورد می توان از روش های ماستکتومی یا لوپکتومی به علاوه پرتودرمانی و شیمی درمانی استفاده کرد. در صورت موثر بودن پزشک می تواند از درمان هورمونی و روش های درمانی هدفمند نیز استفاده نماید.
در مواردی نیز غدد لنفاوی تکه برداری شده و یا به طور کلی برداشته خواهند شد.
۴- سرطان سینه مرحله ۱
سرطان سینه مرحله ۱ تهاجمی است بدین معنی که سلول های سرطانی وارد بافت های سالم سینه شده اند. در نوع ۱ اَی معمولاً تومور کمتر از دو سانتیمتر طول خواهد داشت. سرطان در این نوع به بیرون از سینه سرایت نکرده و هیچ غده لنفاوی درگیر نشده است. در مرحله ۱ بی نیز هیچ توموری وجود ندارد یا طول آن کمتر از ۲ سانتیمتر است. و رشته های نازکی از سلول های سرطانی در غدد لنفاوی یافت می شوند. در سرطان سینه مرحله ۱ معمولاً از روش لوپکتومی برای حفظ سینه و بدنبال آن پرتودرمانی استفاده می شود. برای تومورهای بزرگ تر از یک سانتیمتر نیز ممکن است. شیمی درمانی در نظر گرفته شود.
روش تکه برداری معمولاً برای تشخیص سرطان در غدد لنفاوی نزدیک سینه تجویز خواهد شد.
۵- سرطان سینه مرحله صفر
این دوره را دوره پیش از سرطان نیز می نامند که اولین مرحله سرطان سینه به شمار می آید و معمول ترین آن نیز رشد سلولی غیرطبیعی در کانال های شیری سینه است. این مرحله از سرطان سینه تهاجمی نبوده و به دیگر بافت های سینه سرایت نخواهد کرد اما می تواند در صورت درمان نشدن در آینده به دیگر نقاط سینه سرایت نماید. در این نوع از سرطان، سلول های سرطانی هنوز به غدد لنفاوی و دیگر ارگان های بدن نیز سرایت نکرده اند.
این نوع از سرطان معمولاً تنها با جراحی یا پرتو درمانی مداوا خواهند شد.
شیمی درمانی معمولاً در این نوع از سرطان سینه کاربردی ندارد. در بیمارانی که سرطان آن ها در اثر هورمون های استروژن یا پروژسترون تحریک شود. از روش های هورمون درمانی بعد از جراحی استفاده خواهد شد. تا بدین ترتیب خطر تهاجم سلول های سرطانی به دیگر بافت های سینه در آینده کاهش یابد.
در برخی موارد نیز اصولاً هیچ درمانی ضروری نخواهد.